Cây vối là loại thực vật đặc trưng cho vùng khí hậu nhiệt đới. Tại Việt Nam, cây vối được trồng hoặc mọc hoang ở những khu vực như ven bờ hồ, suối và trồng ở những vùng chuyên canh cây dược liệu, nhằm lấy nụ, lấy lá, để hãm uống giống như các loại trà có tác dụng giải nhiệt. Vậy tác dụng của lá vối là gì, cách trồng cây lá vối có dễ hay không?
Khu vực phân bố cây vối
Khu vực phân phối cây lá vối phổ biến ở các tỉnh miền Trung và Trung du Bắc bộ như Lào Cai, Yên Bái, Hà Giang, Bắc Giang, Nghệ An, Phú Thọ, Lạng Sơn, Thanh Hóa, các tỉnh Tây Nguyên, Đồng Nai, Vũng Tàu,…bởi những địa điểm này có đặc điểm khí hậu, thời tiết, và điều kiện thổ nhưỡng thích hợp cho vối sinh trưởng và phát triển mạnh mẽ.
Đặc điểm cơ bản nhận biết cây vối
Cây lá vối là một loại thực vật có hoa, thân mộc cỡ vừa, khi trưởng thành có thể cao tới từ 12 đến 15m. Vỏ cây sần sùi, có màu nâu đen, nứt dọc, cành cây dài, khẳng khiu, mọc tỏa ra nhiều phía, nhất là những hướng nhiều ánh nắng mặt trời.
Vối là loại thực vật có số lượng lá vừa phải, lá vối có hình trái xoan, ngược, thon nhọn ở gốc, có mũi ngắn nhỏ ở chóp lá. Chiều dài lá từ 9-12cm, bề rộng từ 4-6cm, các gân lá nổi rõ trên bề mặt. Hai mặt là màu xanh nhạt, có đốm nâu, phiến lá dày, dai, cứng. Lá khi non có màu xanh mơn mởn, khi già thì sẽ xuất hiện nhiều chấm nâu đen ở dười bề mặt lá.
Hoa vối có kích thước nhỏ, và gần như không có cuống, màu trắng lục mọc thành 3 đến 5 cụm hoa trải đều ra từ những nách lá đã rụng. Hình dáng bên ngoài của hoa vối gần giống với hoa roi, nụ hoa vối dài nhỏ có 4 cánh, nhiều nhị và có hương thơm nhẹ dịu.
Chùm quả hình cầu hoặc hình trứng thuôn dài, kích thước đường kính khoảng 7 – 12 mm, nhám, có chứa dịch bên trong, khi chín thì quả có màu tím gần giống với hoa sim, nhìn rất đẹp mắt.
Những tác dụng của lá vối với sức khỏe con người
Công dụng đầu tiên của lá vối, là có tính kháng viêm, kháng khuẩn, có khả năng làm sạch các vết viêm sưng, các vết thương bị hở miệng. Rửa sạch lá vối, sau đó bạn đun lấy nước đặc đó, để nguội rồi bôi trực tiếp lên vùng da bị tổn thương, thành phần trong lá vối, sẽ giúp cho vết thương nhanh lành và không bị nhiễm trùng.
Những bệnh nhân đang gặp các vấn đề về hệ tiêu hóa như bị tiêu chảy, đau bụng âm ỉ, phân sống, có thể sắc lá nước vối theo tỷ lệ 200g lá vối tươi, với 2l nước sôi, ngâm 1 giờ, sau đó uống trong ngày, như các loại trà bình thường khác.
Ngoài ra, nụ vối và thân cây vối, sau khi rửa sạch, có thể sắc lấy nước đặc uống, dùng 2-3 lần trong một ngày, bạn sẽ cải thiện được tình trạng đầy bụng khó tiêu, vì trong thân và nụ vối có chứa các thành phần sẽ kích thích hệ tiêu hóa làm việc ổn định và hiệu quả.
Công dụng tiếp theo của nụ vối, là giúp giảm lượng mỡ máu. Sử dụng từ 15-20g nụ vối, rửa sạch, sau đó hãm với nước, dùng hàng ngày như nước trà, hoặc bạn cũng có thể hãm đặc, để hiệu quả sử dụng cao hơn.
Đối với những bệnh nhân có tiền sử về bệnh gout, sử dụng lá hoặc nụ vối cũng cải thiện được tình trạng bệnh, vì lá vối có tác dụng làm tiêu tích, làm tan các khoáng chất Uric, từ đó góp phần hỗ trợ điều trị giảm các triệu chứng đau mỏi do bệnh gout.
Bên cạnh đó, tác dụng của lá vối khi hãm nước pha trà cũng giúp cho phụ nữ đang mang thai hấp thụ các chất dinh dưỡng tốt hơn, kích thích quá trình ăn uống trở nên ngon miệng hơn. Điều này góp phần đảm bảo dinh dưỡng cần thiết cho cả mẹ và bé.
Lưu ý khi sử dụng lá vối
Không nên lạm dụng, sử dụng quá nhiều lá vối sẽ gây ra những tác dụng không mong muốn.
Đối với những người có thể chất yếu, suy nhược cơ thể, không nên dùng lá, nụ vối hoặc thân vối để điều trị bệnh.
Không được dùng nước vối thay nước lọc, bởi vì điều này có thể ảnh hưởng đến hệ thống bài tiết.
Không uống nước lá vối khi quá đói và khi quá đặc vì nước lá vối có thể kích thích hệ thống tiêu hóa, làm tăng nhu động ruột. Do đó sử dụng nhiều có thể gây cảm giác cồn cào, mệt mỏi, mất năng lượng, choáng váng,…
Cách chăm sóc lá vối lớn nhanh như thổi
Là một loại cây thân mộc, dễ trồng và chăm sóc, vối có khả năng thích nghi với điều kiện thời tiết khắc nghiệt, đặc biệt là nắng nóng.
Cây vối có thể trồng quanh năm nhưng thích hợp nhất là vào đầu mùa mưa hoặc vào mùa xuân, đây là thời điểm thời tiết ôn hòa, mát mẻ, tạo cho cây có môi trường thuận lợi và lí tưởng nhất để sinh trưởng.
Đất trồng cây vối phải là loại đất tơi xốp, nhiều dinh dưỡng và đặc biệt loại đất trồng này phải có khả năng thoát nước tốt để cây không bị ngập úng vào mùa mưa.
Bạn nên chọn mua cây vối con, ở những địa chỉ cung cấp hạt giống và cây trồng uy tín, để chọn lựa được những cây con có sức khỏe tốt, duy trì được những tính trạng trội sau này, để nhằm thu được chất lượng cao nhất.
Vối là loại cây ưa nắng nên trồng ở những nơi nhiều ánh sáng cây sẽ phát triển nhanh nhất, đồng thời ta cũng nên tưới nước ngày 2 lần cho cây nhất là khi cây vối còn nhỏ, nó sẽ cần nhiều nước hơn để tổng hợp chất dinh dưỡng ra lá.
Sau khi thu hoạch nụ vối hay sau khi lấy lá ta nên bón phân cho cây để cung cấp đủ dinh dưỡng cho cây phát triển trở lại.
Cây vối là một loại cây rất quen thuộc đối với từng gia đình Việt Nam. Nước lá vối từ xưa đã được dùng để hãm trà thanh nhiệt, giải độc rất hiệu quả. Tuy nhiên, ngày nay việc sử dụng lá vối để thanh lọc cơ thể đang ngày một ít đi đặc biệt là ở giới trẻ. Hãy chăm chỉ uống lá vối hơn để đảm bảo sức khỏe cho cả gia đình bạn và người thân nhé!
Xem thêm:
Là một người yêu hoa, thích trồng cây và chia sẻ mọi thứ về sân vườn.